Overleven Bredase casino’s de moderne tijd?

Al decennialang vormen ze een vertrouwd beeld in het West-Brabantse en Bredase straatbeeld: de speelautomatenhallen. Voor velen een plek voor een laagdrempelig spelletje, een kop koffie en een praatje. Maar achter de knipperende lichten van de gokkasten schuilt een branche die zwaar onder druk staat. Stijgende kansspelbelastingen, verouderde regelgeving en de opkomst van online alternatieven maken het voor exploitanten steeds lastiger het hoofd boven water te houden. Hoe ziet de toekomst eruit voor deze lokale uitgaansgelegenheden in Breda en wat betekent dit voor de bezoekers?

Een Bredaas familiebedrijf onder druk
Een bekende West-Brabantse ondernemer, wiens familie al meer dan zeventig jaar actief is in de exploitatie van gok- en speelautomaten en meerdere hallen in de regio Breda beheert, schetst een zorgelijk beeld. Zijn bedrijf, ooit een van de grootste van Nederland met automaten in honderden horecazaken, heeft zich nu volledig moeten richten op een handvol eigen speelhallen.

Deze fysieke locaties, vaak een ontmoetingsplek met een eigen, laagdrempelige charme, staan echter in schril contrast met het snel evoluerende landschap van online entertainment. Voor wie op zoek is naar een ander soort spanning en avontuur, bieden digitale platforms een eindeloze variëteit. Zo zijn er bijvoorbeeld online speelervaringen, zoals die je vindt bij het Blazing Wildz Casino, die spelers meenemen naar virtuele werelden vol avontuur en thematische ontdekkingen. Dit soort online gaming, vaak met indrukwekkende visuals en meeslepende verhaallijnen, biedt een heel ander type vermaak dan de traditionele gokkast in de fysieke speelhal.

De wurggreep van de kansspelbelasting en verouderde regels
De grootste bedreiging voor de fysieke speelautomatenhallen is de alsmaar stijgende kansspelbelasting. Waar het tarief jarenlang rond de 30,1% lag, is dit recentelijk verhoogd en zal het in 2026 oplopen tot een forse 37,8%. "Wij zijn altijd de dupe, het wisselgeld," verzucht de West-Brabantse exploitant. Deze belasting wordt geheven over de bruto spelopbrengst (inzet minus uitgekeerde prijzen), wat voor de laagdrempelige speelautomatenbranche met zijn specifieke kostenstructuur extra zwaar telt.

Een bijkomend probleem is de verouderde regelgeving: de maximale inzet op de speelautomaten in deze hallen is al sinds 2002 slechts 20 cent. Dit maakt het vrijwel onmogelijk om de gestegen belastingdruk en operationele kosten door te berekenen aan de speler. "Van die 20 cent omzet gaan eerst de prijzen af, over het bedrag dat overblijft betalen wij kansspelbelasting. Vervolgens gaan mijn kosten voor huisvesting, personeel en dergelijke eraf en betaal ik nóg een keer belasting," legt de ondernemer uit.

De sociale functie van de speelhal als een geliefd uitje voor velen
Ondanks de financiële uitdagingen vervullen de speelhallen in Breda en omgeving een belangrijke sociale functie, met name voor een vaak wat oudere doelgroep. Voor velen is een bezoek een vast onderdeel van hun week, een "uitje". Zoals Truus van Halteren-Heeren (71) uit Etten-Leur, die al twintig jaar vaste klant is: "Vijf dagen per week. Dan doe ik een boodschapje en daarna hierheen voor een kopje koffie en een spelletje. Gewoon een paar uurtjes." Ze speelt met een paar tientjes, voor de spanning.

Exploitanten benadrukken de sociale controle in hun hallen. "We zien die mensen vaak, brengen ze een kopje koffie en maken een praatje," aldus Bahkan. "Wanneer we opvallende signalen opmerken, noteren we dat. Dat kan aanleiding zijn voor een gesprek om te voorkomen dat iemand in de problemen komt of in het illegale circuit verzeild raakt."

Concurrentie van online en de dreiging van het illegale circuit
De druk wordt verder opgevoerd door de concurrentie van de sinds 2021 legale online gokmarkt. De lokale ondernemer vreest dat spelers steeds vaker online hun geluk beproeven. "Daar is meer te halen," stelt hij, doelend op potentieel hogere uitkeringspercentages of de mogelijkheid tot hogere inzetten en dus grotere prijzen online.

Als het legale, laagdrempelige aanbod van fysieke speelhallen verder verschraalt, bestaat ook het risico dat een deel van de spelers uitwijkt naar het illegale gokcircuit, waar geen enkele vorm van toezicht of spelersbescherming is. Dit is een zorg die breder in de kansspelbranche en bij preventie-instellingen leeft.

Een roep om aangepast beleid
De gevolgen van de huidige situatie zijn al merkbaar. Het personeelsbestand van het West-Brabantse familiebedrijf is geslonken van ruim honderd medewerkers rond het jaar 2000 naar achtenzestig nu. Een vestiging in Zevenbergen is al tijdelijk gesloten. De ondernemer hekelt de "wispelturige overheid" en het gebrek aan consistent, langetermijnbeleid voor zijn branche. "Er is geen beleid dat langer dan vier jaar duurt." Hij pleit voor een herziening van de regelgeving, specifiek voor de speelautomatenhallen die een ander product en een andere doelgroep bedienen dan de grootschalige (staats)casino's of het online aanbod. Een differentiatie in belastingtarieven of een aanpassing van de rigide inzetlimieten zou de sector lucht kunnen geven.

Blijft er plek voor de traditionele speelhal in het Bredase uitgaansleven?
De traditionele speelautomatenhallen in Breda en West-Brabant bevinden zich op een kruispunt. Ze vervullen een gewaardeerde sociale rol en bieden laagdrempelig vermaak, maar worden economisch in het nauw gedreven door stijgende belastingen, strenge regelgeving en de veranderende voorkeuren van de consument die steeds vaker online te vinden is. Of deze vertrouwde plekken in het Bredase stadsbeeld en de omliggende gemeenten zullen overleven, hangt af van toekomstig overheidsbeleid en het vermogen van de ondernemers om zich aan te passen. Een ding is zeker: voor een specifieke groep Bredanaars zou het verdwijnen van 'hun' speelhal een groot gemis zijn.